Stresle Başa Çıkma

Stres, bireyin bedensel ve ruhsal sınırlarının tehdit edilmesi veya zorlanması sonucu yaşadığı durumdur. Belirli düzeyde stres kişinin motivasyonunu arttırır, performansını olumlu etkiler. Ancak stres yoğun ve uzun süreli olduğunda hem bedensel hem de psikolojik olumsuz etkiler ortaya çıkar. Bu nedenle stresle başa çıkma becerilerini geliştirmek önemlidir.

Stres verici bir yaşantı kişide doğrudan stres tepkilerine yol açmaz. Burada stresle baş etme becerisi aracı bir değişken olarak rol oynar ve yaşantının ortaya çıkaracağı tepkiyi belirler.

Eğer stres, hayatınızda büyük bir sorun oluşturuyorsa, mevcut kaynaklarınız stresle baş etmek için yeterli gelmiyorsa aşağıdaki yöntemleri deneyin:

- Stres kaynaklarınızı yazın. Problemlerin detaylı tanımlarını yapın. Mümkünse alt problemlere indirgeyerek problemi küçük parçalara ayırın.

- Sorunu çözmek için seçenekler üretin. Aklınıza gelen tüm çözüm yollarını, saçma bile olsa, listeleyin. Seçeneklerinizin içinde mutlaka kaçınma ve kabullenme de olmalı. Bazen stres kaynağından uzaklaşmak veya durumu kabullenip sonuçlarıyla baş etmek gerekebilir.

- Stres kaynağına müdahale edip edemeyeceğinizi düşünün. Kaynağın etkisini azaltmak, kontrol altına almak veya tamamen ortadan kaldırmak mümkün mü?

Eğer problemin kendisine müdahale edemiyorsanız yapacağınız şey duygu ve davranışlarınıza müdahale etmek olacaktır. Bunun için ise;

- Stres verici bir olay karşısında verdiğiniz tepkilerin yazın. Örneğin genellikle başkalarını mı suçlarsınız veya hatayı hep kendinizde mi ararsınız, insanlardan kendinizi soyutlar mısınız, öfke patlamaları mı yaşarsınız, alkol mü alırsınız, uyku düzeniniz mi bozulur, çarpıntı, nefes darlığı, kas gerginlikleri gibi bedensel belirtiler mi gösterirsiniz, iştahınız mı kapanır gibi kendinizi gözlemleyip detaylıca stres karşısında nasıl tepkiler verdiğinizi belirleyin.

- Duygu ve davranışları değiştirmek için olaylara bakış açınızı değiştirmek gereklidir. Bunun için stres yaratan olaylara yüklediğiniz anlamları belirleyin. Olay sırasında aklınızdan neler geçti? Duygu ve davranışları ortaya çıkaran faktör düşüncelerdir. Dolayısıyla stres tepkisine yol açan hatalı düşünce ve inanışlarınızı tespit edin. Bu hatalı düşünceleri daha işlevsel düşüncelerle değiştirmeye çalışın.

- Stresli olduğunuz zaman yakınlarınızdan yardım istemekten çekinmeyin. Sosyal destek sistemi en zor hastalıklardan en basit sorunlara kadar her zaman insana yardımcı olur . Önemli olan, gerektiğinde güvendiğimiz insanlardan yardım talep edebilmektir.

- Stres tepkiniz daha çok bedensel tepkiler şeklinde ortaya çıkıyorsa bunun için basit nefes egzersizleri yapabilirsiniz.

- Son olarak sağlıklı beslenmek, düzenli spor, meditasyon yapmak, günü planlamak, sosyal aktivitelere katılmak stresle daha iyi baş etmemiz için önemlidir.

Uzun süreli stres farklı psikolojik ve fiziksel sorunlara yol açar. Stres sizin için kronik bir soru haline geldiyse ve denediğiniz çözüm yolları işe yaramıyorsa bir uzman desteği almanız gerekmektedir.